اگر می خواهی شادتر باشی...

شادی به این ربطی ندارد که اوضاع چگونه پیش می‌رود، بلکه به این ربط دارد که اوضاع چقدر بهتر از انتظار و توقع ما پیش می رود

   

---

 

در احادیث بسیاری رمز یک زندگی خوش و با آسایش قناعت معرفی شده است آنگونه که در کلام گهر بار امام على علیه ‏السلام آمده است:
اَطیَبُ العَیشِ القَناعَةُ؛ خوش‏ترین زندگى، زندگى با قناعت است. (تصنیف غررالحکم و درر الکلم ص391 ، ح 8982)
مَنِ اقتَصَرَ عَلى بُلغَةِ الکَفافِ فَقَدِ انتَظَمَ الراحَةَ وَ تَبَوَّأَ خَفضَ الدَّعَةِ؛ هر کس به مقدار کفایت، قناعت کند، آسایش مى‏ یابد وبراى خویش زمینه گشایش فراهم مى ‏کند. نهج البلاغه(صبحی صالح) ص 540 ، حکمت 371)
در حدیثی از امام صادق علیه‏ السلام نیز به همین نکته اشاره شده است :
حُرِمَ الحَریصُ خَصلَتَینِ و َلَزِمَتهُ خَصلَتانِ: حُرِمَ القَناعَةَ فَافتَقَدَ الرّاحَةَ و َحُرِمَ الرِّضا فَافتَقَدَ الیَقینَ؛ حریص از دو خصلت محروم شده و در نتیجه دو خصلت را با خود دارد: از قناعت محروم است و در نتیجه آسایش را از دست داده است، از راضى بودن محروم است و در نتیجه یقین را از دست داده است. (خصال ص 69 ، ح 104)
انسان قانع ، آرامش بر جان او حاکم است. چون قناعت مى‏ کند، بى ‏نیاز است و به آنچه داده شده خشنود است. در اکثر احادیث قناعت و لازمه آن پایین آوردن توقع از زندگی و جامعه کلید شاد زیستن معرفی شده است ، آنچه در ادامه می آید تحقیقاتی محققان دانشگاه UCL استکه ظرافت نهفته در کلام معصومین را به بهترین شکل نمایان می کند :
 
محققان دانشگاه UCL می‌گویند شادی را می‌توان با فرمول ریاضی پیش‌بینی کرد، آنها حتی این فرمول را پیدا کرده‌اندبه گفته این محققان این فرمول بدقت شادی فرد را پیش و بعد از اتفاقاتی که بتازگی رخ داده پیش‌بینی می‌کند.
اما این فرمول بر چه اساسی تدوین شده است؟
«شادی به این ربطی ندارد که اوضاع چگونه پیش می‌رود، بلکه به این ربط دارد که اوضاع چقدر بهتر از انتظار و توقع ما پیش می رود.»
دکتر راب راتلج پژوهشگر ارشد این تحقیق می‌گوید: «ما انتظار داشتیم که ببینیم شادی فرد در هر لحظه به پاداش هایی که اخیرا گرفته ربط داشته باشد اما در کمال تعجب دیدیم که انتظار و توقع ها در شادی نقش بسیار مهمی دارند.»
 
«زندگی سرشار از انتظار و توقع است.» این گفته معروفی است که اگر توقعتان کمتر باشد خوشحال‌ترید. ما متوجه شدیم که این تا حدی درست است، وقتی انتظار و توقعتان کم باشد اما نتیجه فراتر از انتظار، باعث خوشحالی می‌شود»
توقع ما حتی پیش از اینکه نتیجه را بدانیم بر احساس خوشحالی و رضایت ما تاثیر می گذارد. بسیاری از ما به محض رسیدن به موفقیت، شادی موفقیت را فراموش می‌کنیم. شاید این مکانیسم مغز است تا فرد را همیشه در تکاپو نگه دارد.
مثلا اگر شما می خواهید در رستوران محبوب خود با دوستتان شام بخورید، به محض اینکه تدارک برنامه را شروع کنید، انتظار مثبتی که شما از آن دارید باعث احساس خوشحالی می‌شود.
برای رسیدن به این فرمول، محققان ابتدا یک مساله فرضی را برای ۲۶ نفر مطرح کردند. این افراد بر اساس تصمیمی که می‌گرفتند پولی بدست می‌آورند یا از دست می‌دادند.
در جریان این تصمیم‌گیری، فعالیت مغزی شرکت کنندگان آنها با MRI بررسی می‌شد و از آنها مرتب سوال می‌شد «در این لحظه چقدر احساس خوشحالی می کنید؟» بر اساس نتیجه این کارآزمایی، دانشمندان یک مدل کامپیوتری طراحی کردند که رضایت و شادی را به پاداش‌های و انتظارهای اخیر ربط می‌داد. این مدل را روی بیش از هجده هزار نفر آزمایش کردند.نتیجه این که فرمول پیشنهادی بخوبی می‌تواند خوشحالی و رضایت افراد را پیش بینی کند 
یافته‌های این تحقیق با نظریه «تنظیم لذت» همخوانی دارد، بر طبق این نظریه هر فرد یک سطح شادی کلی دارد که به آن خو کرده است و بیشتر اوقات در این سطح یا نزدیک به آن است.
اگر کسی برنده بلیت بخت آزمایی شود مدتی دچار سرخوشی و شعف وافر خواهد بود اما بعد از مدتی دوباره به سطح شادی همیشگی‌اش بر می‌گردد.
 
این تحقیق همچنین نشان می‌دهد اگر ما منتظر نتیجه مثبتی باشیم، تاثیر عاطفی آن اتفاق بر ما کمتر می شود، اگر انتظار داریم که در امتحان قبول شویم، خوشحالی ما از قبولی کمتر از وقتی است که فکر می کنیم در امتحان رد می‌شوم.
از طرف دیگر، اگر انتظار داشته باشیم که در امتحان مردود شویم از رد شدن آنقدر ناراحت نمی‌شویم که وقتی فکر می‌کنیم قبول می‌شویم اما در امتحان رد شوبم.
پایین نگهداشتن سطح توقع و انتظار، احتمال نتیجه مطلوب را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، وقتی توقع کم است، نتیجه مطلوب، شادی زیاد به همراه می‌آورد و نتیجه نامطلوب کمتر ناگوار است.
بنابراین پایین نگهداشتن توقع می‌تواند روشی مفید باشد اما باید در نظر داشته باشیم که پایین نگهداشتن سطح توقع تا زمانی که نتیجه عمل یا تصمیم روشن شود، کیفیت زندگی را کم می‌کند.
با این حال نباید فراموش کرد حتی اتفاق نامطلوب هم می تواند شادی ایجاد کند. اگر در سالن انتظار فرودگاه اعلام کنند پرواز یک ساعت تاخیر دارد، کسی خوشحال نمی‌شود. اگر اعلام کنند به احتمال زیاد پرواز شش ساعت تاخیر خواهد داشت باز هم کسی خوشحال نخواهد شد. اما اگر کمی بعد اعلام کنند که به جای شش ساعت، تاخیر پرواز یک ساعت خواهد بود، در کل باعث احساس خوشحالی مسافران خواهد شد.
 

لینک های مرتبط :

تنها مورد مشترک میان آدم‌ های مشهور دنیا 

اخلاق پیامبر (ص)

داستان کوتاه 

مرگ ایستاده و عبرت انگیز سلیمان در قرآن

خاطره ای از آرون گاندی

تسلیم به قضای الهی 

یک نکته اخلاقی 

نکته ای اخلاقی از آیت الله مجتهدی

اسرار تکرار اذکار و اعمال

تسلیم به قضای الهی

زندگی نامه آیت الله بهجت

اخلاق ارسطو 

نظریه اخلاقی افلاطون